لقی یا خلاصی بین میل لنگ و یاتاقان در موتورهای بنزینی و دیزلی باید در حد مشخص شده سازنده موتور باشد .
پس از چند سال کارکرد موتور احتمال دارد این فاصله تغییر کند و به علت سایش این فاصله بیشتر شود
بیشتر شدن این فاصله باعث میشود در زمان احتراق، ضربه وارده از میل لنگ به یاتاقان شنیده شود که به آن صدای یاتاقان میگویند.
معمولا برای تنظیم دوباره این فاصله کارهای زیر صورت میگیرد
- اگر میل لنگ سالم باشد از بیرینگهای اندر سایز استفاده میشود که ضخامت بیشتر ولی قطر داخلی کمتری دارند
- اگر میل لنگ دچار اسیب و خراش شده باشد یا تعویض میگردد و یا بازسازی میشود.
سالم بودن میل لنگ و تنظبم بودن اندازه لقی جزو مهمترین پارامترهای یک موتور درون سوز می باشد. لذا اندازه گیری دقیق آن و مطابقت با اندازه مشخص شده توسط سازنده که معمولا در منوال موتور موجود است از اهمیت بالایی برخوردار است.
راه های اندازه گیری لقی بین میل لنگ و یاتاقان
برای اندازه گیری لقی بین یاتاقان ها روشهای مختلفی وجود دارد که با توجه به شرایط از آنها استفاده میشود درادامه سعی میشود نگاهی اجمالی به انها داشته باشیم و مزایا و معایب انها را بیان کنیم.
- لاتون
استفاده از ورق لاتون که توسط مکانیک های کلاسیک بیشتر استفاده میشود.
در این روش برای مثال یک ورق 0.05 میلیمتر لاتون را بروی میل لنگ قرار میدهند و سپس یاتاقان هارو با تورک تعریف شده میبندند.
اگر میل لنگ جام بود و حرکت نمیکرد یعنی لقی کمتر از 0.05 هستش
اگر میل لنگ به راحتی میچرخد که به معنی اینست که لقی بیشتر از 0.05 می باشد
و اگر بین دو حالت بالا باشد نه به راحتی بچرخد و نه قفل باشد لقی 0.05 میباشد
معایب :همانطور که مشخص است در این روش اندازه خیلی دقیق نمیتوان بدست اورد و یک حدودی از اندازه مشخص میشود. گاها بعضی مکانیک ها به جای لاتون از برگ کاغذ استفاده میکنند که مسلما به خاطر اینکه ضخامت برگهای کاغذ متفاوت است ، نتایج خوبی را نمیتوان انتظار داشت.
- میکرومتر و ساعت اندیکاتور
بعضی از تراشکاران از این روش استفاده میکنند در این روش ابتدا یاتاقان هارا بدون قرار دادن بر روی میل لنگ و بروی یکدیگر مطابق ترک تعریف شده بسته میشود و با استفاده از ساعت اندیکاتور قطر داخلی یاتاقان ها بدست میاید و به کمک میکرومتر قطر خارجی میل لنگ اندازه گیری میشود، اختلاف این دو لقی میل لنگ و یاتاقان را مشخص میکند
معایب :
نیازمند تهیه تجهیزات نسبتا گرانقیمت است
با توجه به اینکه صدم میلیمتر برای ما حائز اهمیت است ،خطای انسانی در آن تاثیر به سزای می تواند داشته باشد
شخص انجام دهنده میبایست با تجربه و متخصص باشد
دستگاه اندازه گیری می بایست به طور دوره ای حداقل 6 ماه یکبار کالیبره شود.
مزایا
میتوان برای تعداد نا محدود از آن استفاده کرد
در صورت استفاده صحیح دقت بالایی دارد
- پلاستیک گیج
پلاستیک گیج که به طور تخصصی ساخته شده است برای اندازه گیری لقی دوسطحی که قابل رویت نمیباشد روش استفاده در اینجا می توانید ببینید
معایب:
یکبار مصرف میباشد
در دمای کمتر از 35 درجه باید نگهداری شود.
مزایا :
بسیار دقیق است و دقت تا 0.002 میلیمتر در مدل pl-x دارد
استفاده از آن بسیار ساده است
خطای انسانی در ان به حداقل رسیده است.
جهت اندازه گیری لقی طراحی شده است.
قابل اطمینان است.
